Μεταβατικό αντικείμενο!

Τι είναι ;

Δεν το αφήνει από τα χεράκια του πρωί, μεσημέρι και βράδυ. Τι κι αν κρέμονται κλωστούλες, έχει χάσει το χρώμα του και μοιάζει να είναι οχτακοσίων χρονών, το μικρό μας δεν αποχωρίζεται το αγαπημένο του αντικείμενο ούτε λεπτό! Αυτό, μπορεί να είναι από ένα κουκλάκι, ένα μαλακό πανάκι ή ένα μαξιλαράκι μέχρι ένα απλό μαλακό παιχνιδάκι που ποτέ δεν φανταζόμασταν ότι θα τρύπωνε τόσο πολύ μέσα στην καρδιά και το μυαλό του! Μαζί του θα φάει, έχοντάς το στο πλευρό του θα χαλαρώσει και με αυτό θα πάει να κοιμηθεί. Αυτό είναι το λεγόμενο "μεταβατικό αντικείμενο", το οποίο "βοηθά" το παιδί να αντιμετωπίσει κάποιες "μεταβατικές" καταστάσεις όπως π.χ. αυτή του ύπνου όπου το παιδί μπορεί να φοβάται να κοιμηθεί μόνο του ή του αποχωρισμού από τη μαμά (επειδή εκείνη εργάζεται). Μέσω αυτού, πολλές φορές το παιδί καταφέρνει να κατευνάσει τους φόβους του και να παρηγορηθεί. Η "αδυναμία-προτίμηση" του παιδιού απέναντι σε αυτό το αντικείμενο εκδηλώνεται συνήθως στον 4ο με 12ο μήνα της ζωής του. Μπορεί να διαρκέσει από ένα μέχρι… πολλά χρόνια. Μάλιστα, δεν θα πρέπει να εκπλαγούμε αν δούμε το μικρό μας το οποίο μπορεί να έχει αφήσει πίσω του το αγαπημένο του αρκουδάκι για αρκετό καιρό, να το "ξαναθυμάται" από τη μια μέρα στην άλλη! Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται ως επί τω πλείστον σε περιόδους συναισθηματικής στέρησης ή σε μια μεταβατική περίοδο της ζωής του, π.χ. ξεκίνημα παιδικού σταθμού, ερχομό νέου μέλους στην οικογένεια, κάποια απώλεια, κ.λπ.

Αραγε μέχρι πότε;

Δεν είναι λίγοι οι ειδικοί που παρομοιάζουν το μεταβατικό αντικείμενο ως "υποκατάστατο" π.χ. της αγκαλιάς της μανούλας, του μητρικού στήθους, κ.λπ. Ουσιαστικά, βοηθά το παιδί να καταλάβει πως η μαμά είναι κάτι "ξεχωριστό" από το ίδιο το παιδί. Έτσι, εκεί που συνήθως ήταν "προέκταση" της μαμάς, το παιδί αρχίζει να ανεξαρτητοποιείται, παρ όλα αυτά όμως χρειάζεται συνεχώς δίπλα του κάτι το οποίο θα το κάνει να νιώθει (σχεδόν) την ίδια ασφάλεια που το έκανε να νιώσει και η μητρική αγκαλιά. Γι αυτόν ακριβώς το λόγο, το μικρό μας είναι "ελεύθερο" να κρατήσει το "νάνι" του μέχρι… όποτε εκείνο θέλει! Η αλήθεια είναι πως δεν υπάρχουν κανόνες, ούτε ηλικίες στη συγκεκριμένη περίπτωση. Όταν είναι μέσα στο σπίτι, το παιδί μας μπορεί να παίζει και να κοιμάται μαζί με το αγαπημένο του κουκλάκι, πανάκι, μαξιλαράκι, κ.λπ. όσο θέλει. Τι γίνεται όμως όταν ο παιδικός σταθμός ή το νηπιαγωγείο ξεκινήσει; Τότε θα πρέπει σίγουρα να βρεθεί μια λύση να μένει το "νάνι" στο σπίτι. Αλλωστε, στο σχολείο πηγαίνουν μόνο τα παιδάκια!

Πως το σταματάμε;

• Στόχος μας δεν είναι να κάνουμε το μικρό μας να ξεχάσει - να διαγράψει το συγκεκριμένο αντικείμενο από το μυαλό του. Απλά να προσπαθήσουμε να το αφήσει για λίγο "στην άκρη", ειδικά όταν βρίσκεται εκτός σπιτιού.
• Μην αντιδράσετε αρνητικά πιέζοντας το παιδί σας να αποχωριστεί το αγαπημένο του αντικείμενο..
• Μην αποτρέπετε ή γελοιοποιείτε το παιδί, αν θέλει να κουβαλάει το αγαπημένο του αντικείμενο έξω από το σπίτι. Επιτρέψτε του να το παίρνει αν θέλει μαζί του στις μετακινήσεις μερικές φορές αλλά να μην το κρατάει συνεχώς.
• Προσπαθήστε να περιορίσετε τη χρήση του μέσα στο σπίτι. Επισημάνετε ότι μπορεί να αφήσει κάτω, δίπλα ή κοντά του το αγαπημένο αντικείμενο και να παίξει με κάτι άλλο χωρίς αυτό να χαθεί
• Θέστε εξ αρχής κάποια όρια, όπως αφήνουμε την μπάλα, όταν κοιμόμαστε στο κρεβάτι
• Βεβαιωθείτε ότι τα αντικείμενα ανακούφισης είναι ασφαλή. Δηλαδή, δεν ξεβάφουν και δεν έχουν κουμπιά ή άλλα μικρά κομματάκια, που μπορεί να ξεκολλήσουν και να καταλήξουν στο στόμα του παιδιού με κίνδυνο να πνιγεί
• Αγοράστε κι ένα δεύτερο πανομοιότυπο αντικείμενο, για να μην αναστατώνεται το παιδί, όταν χάνεται ή χρειάζεται να πλυθεί το άλλο
• Σε καμία περίπτωση, λοιπόν, δεν αποσπάμε με τη βία το αγαπημένο του αντικείμενο. Το βοηθάμε όμως να αποστασιοποιηθεί από αυτό. Αυτό που θέλουμε είναι να "χάσει" τη σπουδαιότητά του στα μάτια του παιδιού.
• Όσον αφορά τον παιδικό σταθμό… Αν δούμε ότι το παιδί μας δυσκολεύεται αρκετά χωρίς αυτό, τότε, του επιτρέπουμε να το έχει μαζί του, π.χ. στην τσαντούλα του υπό έναν όρο: Να μείνει μέσα στην τσάντα μέχρι να επιστρέψει το παιδί στο σπίτι. Ο παιδικός σταθμός δεν είναι χώρος για "νάνι", αλλά για παιχνίδια, κατασκευές και πολλές άλλες υπέροχες δραστηριότητες για τις οποίες χρειαζόμαστε και τα δύο μας τα χεράκια. Δε γίνεται λοιπόν να κρατάμε και το "νάνι" μας.Σε αυτή μας την προσπάθεια μπορεί να  αλληλοβοηθήθουν και η νηπιαγωγός με τους γονείς, η οποία νηπιαγωγός σε συνεννόηση με τους γονείς θα μπορούσε να παροτρύνει το μικρό μας να αφήσει το "νάνι" του σε ένα συγκεκριμένο ντουλαπάκι ή κάποιο κουτί. Πού ξέρετε, μπορεί να υπάρχουν κι άλλα "νάνι" εκεί μέσα!

Καλή τύχη!